Professor Péter Balázs is coördinator voor de Corridor Noordzee-Middellandse Zee binnen het Europese subsidieprogramma voor transport TEN-T. Met andere woorden: dé specialist wat het grotere plaatje achter Seine Schelde betreft! In het verleden deed hij al ervaring op als Hongaars ambassadeur, minister van Buitenlandse Zaken, professor aan de Centrale Europese Universiteit en lid van de Europese Commissie. Gespreksstof genoeg dus om deze expert uit Hongarije aan een vragenrondje te onderwerpen …
Dag Péter. Als Europese coördinator krijg je deze vraag vast vaak, maar hoe staat het er momenteel voor met de corridor?
Péter: “Het einde van de eerste realisatiefase is inmiddels bereikt. Hiervoor hebben we een lange weg afgelegd die begon in 2014, toen de Europese Commissie het Europese transportsysteem verdeelde in negen grote transportcorridors. Eén daarvan is de Noordzee-Middellandse Zeeverbinding, waarvoor ik verantwoordelijk ben.”
Wat moeten we ons voorstellen bij ‘uw’ corridor?
Péter: “Deze corridor is de eerste grote Noord-Zuidconnectie in Europa. Hij begint in Schotland en loopt via het Verenigd Koninkrijk, Ierland en de Benelux naar Marseille in Frankrijk. Verder zijn er ook zijconnecties met Zwitserland en Duitsland. Daardoor is het een voorname transportroute in de drukst bevolkte regio van Europa, waar je naast veel inwoners ook veel industrieterreinen, havens en stedelijke knooppunten hebt. Een vlotte binnenvaartverbinding is in deze regio dan ook een must.”
Welke functie heeft de corridor op het vlak van beleid?
Péter: “De corridor vormt het beleidsmatige kader voor de planning, realisatie, coördinatie én financiering van onze projecten. Dat is nodig, want hiermee hebben we voor de eerste keer in de transportgeschiedenis van Europa diverse transportsoorten onder dezelfde paraplu samengebracht: spoortransport, de binnenwateren, zeehavens, luchthavens, bruggen, pijpleidingen … Gezien we inzetten op de modal shift*, is elke transportsoort onmisbaar in de puzzel.”
* Het gebruik van verschillende vervoersmogelijkheden noemen we ook wel de ‘modal shift’. Die moet ervoor zorgen dat meer goederen op een duurzame en economisch verantwoorde manier vervoerd worden. Een vrachtwagenlading kan je bijvoorbeeld net zo goed met het schip of de trein vervoeren.
Europa ondersteunt Seine Schelde met de Implementing Act. Waarom is het project belangrijk voor hen?
Péter: “Seine Schelde is het grootste project in de corridor. Binnen deze corridor werken Frankrijk, Vlaanderen en Wallonië samen om hun binnenwateren met elkaar te verbinden tot een sterk waterwegennetwerk. Dit enorme project had veel financiering nodig, waaronder cofinanciering van de Europese Unie. Om het project op lange termijn te stabiliseren doorheen alle democratische regeringsvormingen in de deelstaten, regio’s en steden hebben de vier betrokken partijen (Frankrijk, Vlaanderen, Wallonië en de EU, n.v.d.r.) een nieuw instrument opgericht: de Implementing Act**.”
** Met een Implementing Act geeft de Europese Unie projecten, waarin meerdere lidstaten betrokken zijn, meer financiële en politieke zekerheid. Het politieke en juridische engagement van de Implementing Act overbrugt namelijk meerdere ambtstermijnen. In de Implementing Act van Seine Schelde staat dat een waterwegennetwerk van 1.100 km tussen Vlaanderen en Parijs tegen 2030 klaar moet zijn voor moderne binnenvaart.
Wat houdt de Implementing Act in? En waarom is hij zo belangrijk voor Seine Schelde?
Péter: “De Implementing Act bestaat uit drie delen: de lijst van toekomstige projecten, hun timing en de aanpak ervan. De bedoeling is om hiermee te verzekeren dat het project gerealiseerd wordt, ongeacht politieke veranderingen die in tussentijd zouden voorvallen. Het garandeert dat er de komende jaren geïnvesteerd wordt in capaciteitsverhoging. Die garantie is essentieel, want het project is zeer belangrijk voor 40 miljoen Europese burgers. De betrokken regio omvat immers drie metropolen (Parijs, Rijsel en Brussel, n.v.d.r.) en zes internationale kernregio’s. We laten dan ook niets aan het toeval over.”
Hoe zie jij de toekomstige uitdagingen van de binnenvaartnavigatie in Europa?
Péter: “Eén van de grootste uitdagingen voor het Europese beleid is de klimaatverandering. Om deze het hoofd te bieden, moeten we de transportsector zo snel mogelijk milieuvriendelijker maken. Dit doen we via de modal shift. Iedereen weet dat de snelwegen in Europa te druk zijn, daarom proberen we alternatieven voor wegtransport te bieden. Zoveel mogelijk verschuiven naar de binnenwateren en het spoor is onze missie. Enkel zo kunnen we onze mogelijkheden verbeteren en onze doelen bereiken.