Recyclagebedrijf Galloo uit Menen wil blijven groeien en kiest daarbij voor ecologische oplossingen. Vorig jaar nog pakten ze uit met een eigen duwbak en een nieuw biologisch waterzuiveringsstation. De perfecte aanleiding om deze bijzondere waterweggebruiker een paar vragen te stellen. We interviewden CEO Rik Debaere in Galloo’s Gentse vestiging.
Waarom kiest Galloo voor transport via de waterweg?
Rik: Dat heeft vooral te maken met de aard van ons product en de ligging van onze werven. Snelheid is geen topprioriteit, schroot rot niet zoals levensmiddelen. Het weegt veel en komt in grote volumes. Bovendien is onze groep ontstaan vanuit ons bedrijf in Menen die een eigen kade heeft aan de Leie. Zo lijkt het alsof binnenvaart de meest logische keuze is, maar toch was het dat vroeger niet zo. Toen ik bijna dertig jaar geleden bij Galloo begon, kozen we zoals de meeste bedrijven in de eerste plaats voor vrachtvervoer. Zo vermijd je alle tussentransport; een vrachtwagen rijdt tot aan de plek waar die moet laden of lossen. Als alternatief kozen we toen voor het spoor. De staalfabrieken, toen onze grootste klanten, deden dat ook, dus wij volgden met spooraansluitingen en weegbruggen voor iedere werf. We overwogen 15 jaar geleden zelfs om te investeren in eigen wagons. Maar gelukkig hebben we dat niet gedaan, want spoorvervoer werd voor ons steeds duurder en binnenvaart bleek economisch een beter alternatief.
Wat is het aandeel van binnenvaarttransport in jullie logistieke keten?
Rik: Vandaag hebben we vrachtwagens nog steeds nodig. We hebben veel leveranciers waar we in detail ophalen en erg weinig klanten aan wie we grote hoeveelheden leveren. Maar dat leveren doen we vandaag vooral via het water.
De markt is ook razendsnel veranderd. België maakte de omslag van schroot importerend naar schroot exporterend land. Vroeger leverde Galloo vooral aan de grote staalfabrieken zoals bv. het Gentse Sidmar of het Waalse Cockerill. Maar toen alles veranderde, moest Galloo snel schakelen. Zoals je achter ons kan zien, is onze Gentse vestiging een hub geworden waar we het schroot van bv. onze duwbak overladen op zeeschepen. Het schip dat nu aangemeerd ligt, vertrekt richting Turkije.
Toen we de Gentse vestiging 15 jaar geleden kochten, werd hier 300.000 ton geëxporteerd, dit jaar zal er bijna drie keer zoveel per zeeschip vertrekken en dat is betekent natuurlijk dat er evenveel in Gent binnenkomt. Het leeuwendeel daarvan -ongeveer 60%- voeren we nu aan via binnenvaart. Ook onze hoofdvestiging in Menen maakte de omslag. Rond de eeuwwisseling vertrok er hooguit 1 schip per maand, vandaag vertrekt er quasi 1 schip per dag en dat zal nog meer worden.
Als recyclagebedrijf kiezen voor binnenvaart is op zich niet nieuw, maar zelf investeren in een eigen duwbak is dat wel. Vanwaar die keuze?
Rik: Een eigen schip was voor mij een oude droom die in vervulling ging. Dat het schip er in vorm van een duwbak kwam, heeft meer met de specifieke nood te maken. We zijn uitgebreid van 5 naar 42 vestigingen die allemaal aan of vlakbij een waterweg liggen, maar het blijft zoeken naar voldoende schippers die voor ons willen varen. Want voor binnenschippers is schrootvervoer niet evident. Het weegt erg veel en kan makkelijk beschadigen. Een schip is daar liefst speciaal voor uitgerust. Maar niet iedere schipper die tussendoor ook bv. graan moet vervoeren, wil die investering doen. Zo groeide het idee om zelf een duwbak aan te kopen.
Het was wel even zoeken naar een geschikte duwbak met de passende afmetingen voor ons waterwegen. Gelukkig vonden we op de Seine nabij Parijs deze zomer het exemplaar die we de Galloo I hebben gedoopt. De laatste hindernis was ervoor zorgen dat die in Menen raakte. Met die duwbak kan je vandaag onmogelijk van de Seine tot hier geraken, de sluizen zoals die van het Noord-Franse Compiègne zijn bv. te klein. Onze Galloo I moest dus via de Noordzee varen. Wat ons betreft mag het kanaal Seine-Nord Europe er liever vandaag dan morgen komen. Maar we moeten natuurlijk realistisch zijn.
Hebben jullie de ambitie om verder te investeren in een eigen vloot?
Rik: Jazeker, we willen er op relatief korte termijn graag drie hebben. Als het kon, ging ik voor nog grotere duwbakken, maar dat laten onze waterwegen dus nog niet toe. De volgende duwbak zal eerder korter en vooral minder hoog moeten zijn. Want onze Galloo I komt nu ongeladen zo hoog dat we bijna tegen de bruggen botsen. Dus we kijken bv. erg uit naar de hogere brug in Menen.
In welke mate hebben investeringen van De Vlaamse Waterweg nv een impact op jullie logistiek proces?
Rik: Ons hoofdtraject is dat van Menen naar Gent. Dus de Leiewerken betekenen veel voor ons. We kunnen nu al bv. veel vlotter door jullie nieuwe sluis in Harelbeke passeren. De sluis is 12,5 m breed, daar kan zelfs een grotere standaard duwbak langs. Zo’n grotere sluizen zien we graag komen, in onze sector doet de grote er écht toe. Bij een te klein schip of duwbak moet je opletten dat je met onze grote schrootgrijpers niet per vergissing het hele vaartuig optilt.
Helaas kan zo’n grotere duwbak nu nog niet via het kanaal Gent-Oostende naar onze vestiging in Brugge varen. Aan de sluis moeten we onze duwbak afkoppelen van het duwschip, want samen zijn ze te lang voor de sluis. Hetzelfde geldt voor onze verbinding met Charleroi; tot in Brussel is het kanaal diep en breed, maar vanaf daar kunnen we niet verder varen. We verliezen ook steeds vaker veel tijd en geld omdat onze vrachtwagens in de file staan. Binnenkort komt daar misschien rekeningrijden bij. Met onze Galloo I alleen sparen we jaarlijks 4.000 vrachtwagens uit.
Vandaag komt trouwens de helft van het aantal tonnage die we vervoeren van onze Waalse en Noord-Franse vestigingen. Als we in de toekomst via het water naar onze Gentse hub kunnen varen, laten we dus graag nog veel meer vrachtwagens aan de kant staan.
Uit wat jullie doen, blijkt dat jullie resoluut de groene weg zijn ingeslagen. Mag ik ook zeggen dat de ‘blauwe’ component water daar een belangrijk aandeel van is?
Rik: Dat klopt, we hebben bv. al 20 jaar een eigen waterzuiveringsinstallatie. Omdat we op piekmomenten niet afhankelijk willen zijn van stadswater, hebben we recent nog geïnvesteerd in een nieuwe biologische waterzuiveringsinstallatie. Biomassa zuivert het water van organische verontreiniging en vervuiling door metalen.
Bij overcapaciteit pompen we het gezuiverde regenwater -dat aan erg strenge milieueisen voldoet- terug in de Leie. Daarmee maken we de cirkel terug rond. We zuiveren het water waarna we het gebruiken om onze producten te transporteren. Ik heb zelf berekend dat we afgelopen jaar 330.000 kg CO2 bespaarden omdat binnenschepen nu eenmaal een veel grotere afstand kunnen afleggen met eenzelfde hoeveelheid brandstof.
Ecologische keuzes maken, is ook kwestie economisch vooruitzien. Afgelopen droge zomer zorgde niet alleen voor problemen met binnenvaartschepen op de Rijn en Nederlandse waterwegen, de prijs ging ook hier de hoogte in. Dan is het erg mooi meegenomen als je zelf over een duwbak beschikt. We zorgen er ook voor dat we niet leeg terugvaren, we nemen in Gent telkens zand mee voor een naburig bedrijf in Menen.
Wat kan De Vlaamse Waterweg nv. volgens u nog meer doen?
Ik denk dat we er gewoon de kaart moeten bijhalen. Nergens zie je zoveel waterwegen als in Vlaanderen. In één oogopslag besef je dan het potentieel van onze waterwegen die we veel te lang hebben laten liggen. Er is een tijd geweest dat we wegliepen van het water. Nu wordt het water weer aantrekkelijk, ook om te wonen. Dus ik ben blij dat ik in die boeiende wereld terecht kwam. Als ik nu onderweg ben, stop ik soms om de waterweg die ik passeer even van nabij te gaan bekijken.
Omdat we koploper zijn in onze sector durven we ook 20-30 jaar vooruitkijken. We hebben aansluiting met dieper water en dus grotere schepen nodig, daarom investeren we in afwachting van het Seine Schelde netwerk al in de verbinding tussen onze vestiging in Lille en Duinkerke. Maar ik kan mij inbeelden dat niet alle bedrijven tijd en middelen hebben zo ver vooruit te kijken. Steun van de waterweg kan dan wel helpen, als je de weg daarnaar makkelijk vindt, maar het lijkt mij ook interessant om hen bv. te inspireren om niet leeg te varen of te tonen waar je rekening moet houden als je via het water transporteert.
Laat ons ook maar dromen, misschien zullen er ooit autonoom varende schepen zijn waarbij we alleen op een knopje moet drukken in Menen waarna het schip de volgende dag hier in Gent zelf aanmeert.