In Wielsbeke werken we aan een betere toekomst voor de binnenvaart om transport via het water een duwtje in de rug te geven.

Wat, waarom, wanneer?

 

Wat

De nieuwe sluis ligt in de onmiddellijke omgeving van de oude sluis en dus niet op dezelfde plaats. Dit was noodzakelijk omdat, tijdens het bouwen van de nieuwe sluis, de bestaande sluis in gebruik moest blijven om scheepvaartverkeer verder mogelijk te maken. De nieuwe sluis is 16 meter breed en 280 meter lang. Op de plaats van de oude sluis komen nieuwe kaaimuren en een insteekdok. Zodoende breiden we de overslagcapaciteit uit en geven we de bedrijven in de buurt een extra stimulans.

Nu de nieuwe sluis in gebruik is, kunnen we starten met de aanleg van de omgeving. Door de verbreding van de waterweg ter hoogte van de nieuwe sluis, zullen het jaagpad en de beek enkele meters moeten opschuiven. Naast de beek komt een groenstrook met bomen. Ter hoogte van de nieuwe sluis wordt ook een nieuw gebouw gebouwd met onder andere kantoren voor medewerkers van De Vlaamse Waterweg nv en stockageruimte voor reserve-onderdelen.

Waarom

De oude sluis in Sint-Baafs-Vijve was te klein voor grotere schepen. Deze schepen hebben een laadvermogen tot 4.500 ton en een lengte van 190 meter en vragen dus om een nieuw exemplaar. We bouwden dan ook een nieuwe sluis in de nabije omgeving van de oude.

Wanneer

De nieuwe sluis in Sint-Baafs-Vijve is in gebruik sinds augustus 2020. In het voorjaar van 2021 zijn de werken gestart aan het nieuwe dienstgebouw met onder andere kantoren voor medewerkers van de Vlaamse Waterweg nv en stockageruimte voor reserve-onderdelen ter hoogte van de sluis. Omwille van veiligheidsredenen blijft het jaagpad langs de Leie ter hoogte van de nieuwe sluis afgesloten tijdens de volledige duur van de werken die in de loop van juni 2023 afgerond zijn.

Waar?

Op de kaart kan je situeren waar we deze aanpassing uitvoeren. Hieronder kan je doorklikken naar de locatie voor een overzicht van alle aanpassingen.

Toegankelijkheid tijdens de werken

Tijdens de werken zijn er verschillende omleidingen van kracht voor fietsers, voetgangers en gemotoriseerd verkeer.

Fiets

Voetganger

Verwant nieuws

Veelgestelde vragen

Hieronder vind je veelgestelde vragen over deze vaarweg / locatie / aanpassing. Vind je het antwoord op jouw vraag niet, dan kan je jouw vraag steeds naar ons doorsturen.

Hoe werkt een sluis?

Een sluis is een waterbouwkundige constructie die de stand van het water regelt voor de scheepvaart. Onze rivieren en kanalen doorkruisen het heuvelachtige landschap. Om van een lager naar een hoger waterniveau te geraken, of andersom, hebben schepen sluizen nodig waarmee ze dat hoogteverschil kunnen overbruggen.

Wanneer het schip de sluis is binnengevaren, sluiten de deuren zich achter het schip. Door schotten te openen loopt het water in of uit de sluis tot het waterniveau in de sluis gelijk komt te staan met het waterniveau van het stuk waterweg waarop het schip zijn weg zal verderzetten.

Wat is een insteekdok?

Een insteekdok is een doodlopend stuk van de vaarweg. In het dok kunnen schepen aanmeren en eventueel ook laden en lossen.

Wat is een jaagpad?

Een jaagpad is een pad langs een kanaal of rivier. Vroeger werden schepen bij tegenstroom of tegenwind voortgetrokken door paarden of soms zelfs door mensen. Dit voorttrekken noemde men ‘jagen’ en gebeurde vanop een pad dat langs de waterweg liep. Vandaag zijn de jaagpaden een dienstweg voor de waterwegbeheerder, maar ze worden ook gebruikt voor recreatie door fietsers, wandelaars, rolschaatsers, enzovoort. Onder het motto 'Het jaagpad is er voor iedereen' schakelen we onze jaagpaden in in fietsnetwerken en sensibiliseren we alle gebruikers tot wederzijds respect.

Opgelet! Het jaagpad is geen fietspad zoals aangelegd langs openbare wegen, niettegenstaande dat bepaalde trajecten van het verharde jaagpad deel uit maken van fietsroutenetwerken.

Meer informatie over onze jaagpaden vind je de website van De Vlaamse Waterweg nv.

Wat is een kaaimuur?

Een kaaimuur is een verticale oeververdediging, of ook wel versteviging, waar schepen kunnen aanmeren om hun vracht in en uit te laden. Elke kaaimuur is dus een oeververdediging, maar niet elke oeververdediging is een kaaimuur.

Wat is een kaaiplateau?

Een kaaiplateau is een verhard stuk grond aan de waterweg (bijvoorbeeld door middel van asfalt), dat telkens verbonden is met een kaaimuur. Samen vormen de twee een overslagcentrum, waar goederen worden gestockeerd en van transportmiddel wisselen.

Wat is een stuw?

Een stuw is een waterbouwkundige constructie die de stand van het water regelt voor de waterbeheersing. Stuwen voeren het water af of aan en vermijden zo wateroverlast of droogte. Zo beschermen we enerzijds de omgeving langs het water en garanderen we anderzijds de bedrijfszekerheid van de binnenvaart. In droge periodes zullen de stuwen dus vaker dicht zijn om water op te houden. In periodes met veel regen zijn de stuwen geopend om het water af te voeren. 

Wat is een vispassage?

Vissen verplaatsen zich voortdurend in een waterloop op zoek naar voedsel, paai- en broedplaatsen, overwinteringsgebieden of nieuwe leefgebieden. Stuwen zijn een grote hindernis voor deze vissen. Ze vormen een fysiek obstakel en zorgen voor een te hoge stroomsnelheid van het water. Daarom is dit een knelpunt voor de vismigratie.

Vissen kunnen er namelijk niet zomaar voorbijzwemmen. Waar mogelijk bouwen we dan ook vispassages om de verplaatsing van de vissen makkelijker te maken. Deze passages zorgen ervoor dat vissen trapsgewijs om een stuw of sluis heen kunnen zwemmen. 

Er zijn verschillende soorten vispassages. Sommige bestaan uit een eenvoudige buis, sommige zijn heuse trappen. De vispassage is telkens aangepast aan de soorten vissen die in de waterweg voorkomen.

Hoe vindt een vis zijn weg naar de vispassage?

Een vis merkt nauwelijks dat hij door een vispassage zwemt. Vissen zwemmen intuïtief tegen de stroom in. Daarom lokken we de vissen met een nagebootste stroming de vispassage in, een zogenaamde lokstroom. Door te zorgen dat de stroming vanuit de vispassage sterker is dan de stroming die van de stuw komt, sturen we de vis de goede kant op. De lokstroom mag niet te sterk zijn, want dan kunnen kleinere vissen er niet tegenin zwemmen.

Vistrap

Wat is vismigratie?

Vissen trekken van nature door beken en rivieren. Dit doen ze om zich voort te planten maar ook om voedsel te vinden of een schuilplaats te zoeken voor de winter. Sommige soorten, zoals de Atlantische zalm of paling, leggen duizenden kilometers af om hun paaigebieden te bereiken. Dat heet ‘vismigratie’.

Door de aanleg van stuwen zijn barrières ontstaan en kunnen vissen rivieren en beken niet meer bereiken. Om vissen makkelijker te laten migreren, bouwen we vispassages in de buurt van stuwen.

De doelstelling om een vlotte migratie van vissen mogelijk te maken, werd bepaald door de Europese Unie. Ons Vlaams parlement bekrachtigde dit in 2003 in het zogenaamde decreet Integraal Waterbeleid. Zo investeert De Vlaamse Waterweg nv met Seine Schelde Vlaanderen niet alleen in de binnenvaart maar ook in het ecologisch herstel en de veerkrachtigheid van onze watersystemen: een echte win-win!

Wat zijn de meest voorkomende procedures en stappen in een onderzoek?

Milieueffectenrapport (MER)

Wanneer grote infrastructuurwerken worden gepland, moet tijdens de voorbereidende fase een milieueffectenrapport worden opgesteld. Dat is een uitgebreid verslag over de verwachte gevolgen van de geplande werken voor mens, natuur en landschap. Voor minder complexe ingrepen volstaat een milieueffectenscreening: een lightversie van het rapport.

Een plan-MER onderzoekt de milieueffecten van alle mogelijke alternatieven voor de locatie en realisatie van een project, bijvoorbeeld voor een nieuwe sluis, stuw, enzovoort. Het volgt de vooropgestelde doelstellingen van een project. Onder andere op basis van dit onderzoek kan er een beslissing volgen over de beste locatie en realisatie voor het project. Daarna kan er een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) worden opgemaakt om indien nodig de bestemming van bepaalde zones te wijzigen.

Een project-MER gaat uit van een gekozen locatie en onderzoekt de milieueffecten van de concrete uitvoering van een project en de impact van de werken op de omgeving.

Ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP)

Een ruimtelijk uitvoeringsplan is enkel nodig in geval van een bestemmingswijziging. Wanneer een bepaalde bodembestemming gewijzigd moet worden, wordt zorgvuldig bekeken of de wijziging verantwoord is. Daarvoor wordt een openbaar onderzoek gedaan.

Met dit plan legt de overheid in een bepaald gebied de bodembestemming vast: bouwgrond, landbouwgrond, industrie, enzovoort. Ruimtelijke uitvoeringsplannen vervangen de vroegere gewestplannen. Voor alle percelen in een bepaald gebied wordt zo heel duidelijk wat er kan en wat niet. Op basis hiervan kunnen omgevingsvergunningen toegekend worden.

Ontwerp

Om tot een ontwerp te komen van bijvoorbeeld een sluis of stuw, moeten alle voorgaande stappen in je onderzoek goedgekeurd zijn: een milieueffectenrapport of -screening en eventueel een ruimtelijk uitvoeringsplan. Pas daarna kan je beginnen aan je ontwerp.

De ontwerpfase start met een vooronderzoek waaruit conceptontwerpen ontstaan. Vervolgens kan een voorontwerp uitgewerkt worden: daarmee doe je voorstellen voor de locatie en de invulling (wegenis, vormgeving, aparte fiets- en voetpaden …) van het bouwwerk. Wanneer een bepaald voorontwerp wordt gekozen, wordt dit verder verfijnd naar een definitief ontwerp.

Omgevingsvergunning

Een omgevingsvergunning is nodig om werken te mogen uitvoeren. De omgevingsvergunning verenigt en vervangt de stedenbouwkundige vergunning, de verkavelingsvergunning en de milieuvergunning. Dat is efficiënter, bespaart tijd en leidt tot betere resultaten.

Openbaar onderzoek

Nadat een milieueffectenrapport of ruimtelijk uitvoeringsplan is opgemaakt, of een omgevingsvergunning gegeven is, volgt een openbaar onderzoek. Dat is noodzakelijk om nadien goedkeuring te krijgen.

Bij een openbaar onderzoek kunnen belanghebbenden, zoals bewoners of bedrijven in de buurt, opmerkingen formuleren. Deze moeten ingediend worden bij het college van burgemeester en schepenen. Zij geven dit door aan de bouwheer, die bekijkt hoe gewichtig de opmerkingen zijn en of ze meegenomen kunnen worden in het verdere traject.

Aanbesteding

Wanneer het nodige studiewerk gebeurd is en er beslissingen zijn genomen, start de zoektocht naar een aannemer die het project zal uitvoeren. Bij grote werken gaat het vaak om meerdere aannemers die de handen in elkaar slaan.

Er wordt een gedetailleerde opdracht uitgeschreven, waarvoor verschillende aannemers zich kunnen inschrijven. Degene die de opdracht uiteindelijk binnenhaalt, moet minstens 15 dagen en ten laatste 45 dagen nadien beginnen met de werken. Daarvoor geeft de opdrachtgever een zogenaamd aanvangsbevel.

Zit je nog met een vraag?

Contacteer ons

In beeld

Publicaties