De Leie is een schakel in het netwerk van Seine Schelde Vlaanderen. Met dit netwerk investeren we in de toekomst van de binnenvaart in Vlaanderen en in het hart van Europa.

Wat, waarom, wanneer?

 

Wat

De Leie wordt aangepast voor schepen van klasse Vb. Daarnaast doen we op de Leie ook aan rivierherstel, recreatie en stadsvernieuwing. Om rivieren geschikt te maken voor de binnenvaart, is in de loop der jaren heel wat van hun natuurlijke ruggengraat verloren gegaan. Nu en in de toekomst willen we natuur en economie hier weer in balans brengen. Daarnaast geven we iedereen de mogelijkheid om te genieten van het water en haar omgeving. Tot slot investeren we samen met lokale besturen in een fraaier stadscentrum, waar het water een hoofdrol toebedeeld krijgt. 

 

Lees meer

Waarom

De Leie behoorde voor de jaren ’60 niet tot de belangrijkste binnenvaartrivieren van België. Dé stroom richting Antwerpen en Gent was voor die tijd de Boven-Schelde. Door de zware overstromingen in 1965 en 1966 in de Leiestreek, kwam de Leie echter bovenaan de prioriteitenlijst te staan. Vanaf 1970 werd de infrastructuur op en langs de rivier aangepast en vernieuwd.

In de tweede helft van de jaren ’90 was er nood aan een betere binnenvaartverbinding tussen de Benelux en Frankrijk: toen nog de zogenaamde ‘Seine-Nord-verbinding’. De nodige studies en gesprekken werden opgestart om na te gaan welke Vlaamse vaarweg economisch gezien de beste kandidaat zou zijn. Omdat de Leie een goede verbinding tussen Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk vormt en bovendien de meest recente infrastructuur heeft, werd deze rivier oorspronkelijk aangeduid als schakel tussen de Seine en de Schelde. Tot op vandaag blijft het de belangrijkste vaarweg in het Seine Schelde-verhaal. De rivier en haar infrastructuur worden volledig aangepast aan de scheepvaart van vandaag en de toekomst.

Wanneer

Binnenvaart

Op de Leie werken we in heel wat steden en gemeenten om de volledige rivier aan te passen aan de hedendaagse en toekomstige scheepvaart. Al deze werken hebben hun eigen timing: sommige zijn zo goed als afgerond, andere zijn nog in studiefase of staan op de planning. Tegen 2030 zouden we overal op de Leie klaar zijn, zodat grotere schepen vlot kunnen passeren.

Rivierherstel, recreatie en stadsvernieuwing

De Leie ook als rivier herstellen en tegemoetkomen aan de pleziervaart, is ook een belangrijk onderdeel van de Leiewerken. De aanleg van natuurvriendelijke oevers, vispassages, fauna-uitstapplaatsen, … zullen vermoedelijk klaar zijn tegen 2030.

Locaties

Op de kaart en hieronder kan je zien welke steden en gemeenten aan deze vaarweg deel uitmaken van het project.

Nieuws over Leie

Veelgestelde vragen

Hieronder vind je veelgestelde vragen over deze vaarweg / locatie / aanpassing. Vind je het antwoord op jouw vraag niet, dan kan je jouw vraag steeds naar ons doorsturen.

Hoe werkt een sluis?

Een sluis is een waterbouwkundige constructie die de stand van het water regelt voor de scheepvaart. Onze rivieren en kanalen doorkruisen het heuvelachtige landschap. Om van een lager naar een hoger waterniveau te geraken, of andersom, hebben schepen sluizen nodig waarmee ze dat hoogteverschil kunnen overbruggen.

Wanneer het schip de sluis is binnengevaren, sluiten de deuren zich achter het schip. Door schotten te openen loopt het water in of uit de sluis tot het waterniveau in de sluis gelijk komt te staan met het waterniveau van het stuk waterweg waarop het schip zijn weg zal verderzetten.

Hoe wordt een waterweg verruimd?

De gekanaliseerde Leie is nu overal 3,5 meter diep. Om grotere schepen vlot te laten varen, moet de Leie overal 4,5 meter diep zijn. Dat doen we door de bodem af te graven. 

Daarnaast moet de waterweg ook breder worden. Hoeveel de breedte precies bedraagt, hangt af van lokale factoren en tal van andere elementen. Dat doen we door de oevers af te graven, ook onder de waterspiegel, en door bochten flauwer (en dus rechter) te maken. 

Om die extra diepte en breedte te creëren zijn baggerwerken noodzakelijk. 

Hoe verdiepen en verbreden we de waterweg?

Als je een dwarsdoorsnede van bijvoorbeeld de Leie bekijkt, zie je dat de oevers en bodem de vorm van een trapezium hebben. Bovenaan is de waterweg breed en naar onder toe wordt hij smaller. 

Wanneer we de bodem van de Leie verdiepen naar 4,5 meter, nemen we ook die smalle onderkant van de oevers mee. Om de waterweg te verbreden, worden de oevers verder afgegraven. Om ervoor te zorgen dat de oevers overeind blijven, verstevigen we ze met kaaimuren of verticale oeververdedigingen.

Verticale oeververdediging natuurlijke oever

 

Hoe verruimen we bochten?

Moderne schepen zijn langer en dus minder wendbaar. Een scherpe bocht nemen is voor hen niet zo evident. Daarom maken we de bochten breder of flauwer, zodat deze schepen vlotter kunnen doorvaren.

De bocht verbreden doen we door de oevers in die bocht aan te passen. De schuin aflopende oevers worden vervangen door nieuwe, verticale oeververdedigingen of kaaimuren. Eens de nieuwe, rechte oevers klaar zijn, wordt de overtollige grond gebaggerd. Zo krijgt een schip onder de waterspiegel meer plaats om de bocht te nemen. 

Wanneer het niet mogelijk is om een bocht te verbreden, moeten we ze flauwer maken. In dat geval gaan de aanpassingen verder dan verticale oeververdedigingen aanbrengen. De bocht wordt dan weggewerkt en rechtgetrokken. Er wordt dus een grotere hoeveelheid grond weggenomen om plaats te maken voor een passerend schip.

 

Waarom heeft een schip 7 meter doorvaarthoogte nodig?

Grotere schepen met drie lagen containers hebben een hoogte van 6,7 meter boven het wateroppervlak. Daar komt nog eens dertig centimeter schrikhoogte bij, om wat speling te hebben. Dat maakt dat alle bruggen op zeven meter moeten komen te liggen.

Waarom worden bruggen aangepast?

Grote schepen kunnen heel wat containers in één keer vervoeren, waarbij de containers tot wel drie lagen hoog gestapeld zijn. Om ervoor te zorgen dat deze schepen veilig onder een brug kunnen passeren, hebben we overal een doorvaarthoogte van zeven meter nodig. De doorvaarthoogte is de afstand tussen de waterspiegel en de onderkant van de brug.

Waarom zullen sommige meanders aangepast worden en anderen niet?

In overleg met experten, bekijken we waar we de bestaande biodiversiteit langs de Leie een extra impuls kunnen geven. De Leiemeanders worden allemaal uitvoerig onderzocht op verschillende factoren. Een van deze factoren is de waterkwaliteit. Aangezien de afgesneden Leiemeanders momenteel vaak een (veel) betere waterkwaliteit hebben dan de Leie zelf, dient de waterkwaliteit in de vaarweg eerst nog verder te verbeteren voordat de aansluiting kan gerealiseerd worden. Anders bestaat de kans dat het water ​in de meander slechter zou zijn dan voor de aanpassing. Voor bepaalde meanders, die nu reeds een grote diversiteit aan planten en dieren hebben ontwikkeld, kan daarom beslist worden deze (nog) niet in verbinding te stellen met de Leie.

 

Wat betekent diepgang?

Diepgang en diepte zijn twee verschillende dingen. De Leie, bijvoorbeeld, brengen we tot 4,5 meter diepte omdat hedendaagse schepen een diepgang van wel 3,5 meter kunnen hebben. Dat wil zeggen dat ze 3,5 meter diep in het water liggen. Om niet in aanraking te komen met de bodem of obstakels voorzien we één meter extra diepte.

De diepgang van een schip hangt af van hoe zwaar het geladen is. Hoe meer vracht een schip aan boord heeft, hoe dieper het in het water ligt.

Wat is de Grensleie?

De Grensleie is een deel van de Leie, dat de grens vormt tussen Vlaanderen en Frankrijk. De rivier loopt in Vlaanderen langs Menen, Wervik, Wervicq-Sud, Halluin en Bousbecque helemaal tot in Deûlemont in Frankrijk. Aangezien dit deel van de Leie over de landsgrenzen heen loopt, is er een speciaal verdrag opgesteld voor de aanpassingen en het onderhoud van de rivier. Zowel Vlaanderen, Wallonië als Frankrijk zetten zich samen in om te investeren in de binnenvaart van de toekomst. 

Wat is een bevaarbare waterloop?

Een bevaarbare waterloop is een waterweg die voornamelijk gebruikt wordt voor waterbeheersing, watergebonden transport en watergebonden economie. Dit zijn de hoofdfuncties , maar er wordt ook maximaal ingezet op andere functies zoals recreatie, ecologie en een goede integratie met het landschap.

Wat is een duwkonvooi?

Een duwkonvooi bestaat uit een duwboot en één of meerdere duwbakken. De duwbakken zijn niet gemotoriseerd en kunnen enkel aangedreven worden door een boot. Het laadvermogen en de afmetingen van een duwkonvooi variëren sterk naargelang het transport.

Wat is een fauna-uitstapplaats?

In het verleden werden rivieren aangepast voor de binnenvaart. Dat gebeurde door deze rivieren rechter te maken of te kanaliseren. Bij gekanaliseerde rivieren zoals de Leie of kanalen zoals het Afleidingskanaal van de Leie vormen de steile oevers een gevaarlijke barrière voor diverse diersoorten. Daarom bouwen we op heel wat plaatsen fauna-uitstapplaatsen.

Vogels hebben geen probleem om vanop het water hun vleugels open te slaan en aan land te gaan. Voor dieren die lopen, kruipen of kronkelen is dat wel anders. Daarom bouwen we aan de waterkant een soort trapje, waardoor ze makkelijk op het droge geraken.

Wat is een insteekdok?

Een insteekdok is een doodlopend stuk van de vaarweg. In het dok kunnen schepen aanmeren en eventueel ook laden en lossen.

Wat is een jaagpad?

Een jaagpad is een pad langs een kanaal of rivier. Vroeger werden schepen bij tegenstroom of tegenwind voortgetrokken door paarden of soms zelfs door mensen. Dit voorttrekken noemde men ‘jagen’ en gebeurde vanop een pad dat langs de waterweg liep. Vandaag zijn de jaagpaden een dienstweg voor de waterwegbeheerder, maar ze worden ook gebruikt voor recreatie door fietsers, wandelaars, rolschaatsers, enzovoort. Onder het motto 'Het jaagpad is er voor iedereen' schakelen we onze jaagpaden in in fietsnetwerken en sensibiliseren we alle gebruikers tot wederzijds respect.

Opgelet! Het jaagpad is geen fietspad zoals aangelegd langs openbare wegen, niettegenstaande dat bepaalde trajecten van het verharde jaagpad deel uit maken van fietsroutenetwerken.

Meer informatie over onze jaagpaden vind je de website van De Vlaamse Waterweg nv.

Wat is een kaaimuur?

Een kaaimuur is een verticale oeververdediging, of ook wel versteviging, waar schepen kunnen aanmeren om hun vracht in en uit te laden. Elke kaaimuur is dus een oeververdediging, maar niet elke oeververdediging is een kaaimuur.

Wat is een kaaiplateau?

Een kaaiplateau is een verhard stuk grond aan de waterweg (bijvoorbeeld door middel van asfalt), dat telkens verbonden is met een kaaimuur. Samen vormen de twee een overslagcentrum, waar goederen worden gestockeerd en van transportmiddel wisselen.

Wat is een landhoofd?

Een landhoofd, ook wel bruggenhoofd genoemd, is de constructie waarop een brug steunt. Een brugdek weegt namelijk erg veel. Daarom moet je de plek waar de brug landt op de oever verstevigen. 

Wat is een overslagcentrum?

Een overslagcentrum bestaat telkens uit een kaaimuur en een kaaiplateau. Het is een plaats waar goederen gestockeerd worden en van transportmodus wisselen. De vracht van een schip wordt er bijvoorbeeld overgeladen op een vrachtwagen of treinwagon, om dan het laatste stukje van de reis landinwaarts te maken. De omgekeerde beweging is ook mogelijk: de lading van een vrachtwagen of treinwagon kan overgeheveld worden naar een schip om via het water verder te reizen naar de bestemming. 

De aanwezigheid van een regionaal overslagcentrum vormt voor bedrijven een belangrijk element om te kunnen omschakelen op de binnenvaart voor het vervoer van goederen en grondstoffen.

Wat is een passeerstrook?

Grotere schepen moeten een vlotte en veilige toegang krijgen tot het waterwegennetwerk. Deze schepen zijn tot wel 190 meter lang en 11,4 meter breed. We passen onze waterwegen aan hun noden aan, maar vaak moeten we werken met een beperktere ruimte. Om ervoor te zorgen dat ze elkaar toch kunnen kruisen, leggen we passeerstroken aan.
 
Een passeerstrook is een lokale verbreding van de waterweg. Het is een tijdelijke aanmeerplaats van ongeveer 570 meter lang, waarnaar grote schepen en duwkonvooien kunnen uitwijken om een tegenligger te laten passeren. De passeerstrook zelf is niet te krap bemeten, zodat het schip vlot kan uitwijken en geen moeilijke manoeuvres hoeft uit te voeren. Door de lengte van de passeerstrook is het ook mogelijk dat het schip nog een stukje kan doorvaren en niet hoeft te stoppen. Wanneer de tegenligger voorbijgevaren is, kan het schip in de passeerstrook zijn reis verderzetten.

Wat is een scheepsklasse?

De hoofddoelstelling van het project is om onze waterwegen toegankelijk te maken voor schepen van klasse Va en Vb. Zo’n klasse(*) is een technische term en dus redelijk abstract. We maken het even wat concreter voor je:

Maar een scheepsklasse verwijst ook naar de lengte, breedte en diepgang van een schip:

  • Een schip van klasse IV is 105 meter lang, 9,5 meter breed en heeft een diepgang van 3 meter.
  • Een schip van klasse Va is 110 meter lang, 11,4 meter breed en heeft een diepgang van 3,5 meter.
  • Een schip van klasse Vb is 190 meter lang, 11,4 meter breed en heeft een diepgang van 3,5 meter.

Door simpelweg te verwijzen naar de scheepsklasse zeg je dus in één keer wat het laadvermogen van een schip is, hoe lang en hoe breed het is en welke diepgang het heeft. Voor schippers, binnenvaartbegeleiders en scheepvaartinspecteurs is het dan ook een handige indicatie.

(*)CEMT-classificatie: De Conferentie van Europese Ministers van Transport (CEMT) heeft in 1992 een classificatie opgesteld van de binnenvaartschepen. De gehanteerde afmetingen per klasse wordt in de tabel hieronder opgenomen.

Klasse

Lengte (m)

Breedte (m)

Diepgang (m)

Hoogte (m)

Laadvermogen (ton)

I

38,50

5,05

1,80-2,20

4,00

250-400

II

50-55

6,60

2,50

4,00-5,00

400-650

III

67-80

8,20

2,50

4,00-5,00

650-1000

IV

80-85

9,50

2,50

5,25-7,00

1000-1500

Va

95-110

11,40

2,50-4,50

5,25-9,10

1500-3000

Vb

172-185

11,40

2,50-4,50

5,25-9,10

3200-6000 (2-baks lang)

VIa

95-110

22,80

2,50-4,50

7,00-9,10

3200-6000 (2-baks breed)

VIb

185-195

22,80

2,50-4,50

7,00-9,10

6400-12000 (4-baks)

VIc

193-200

34,20

2,50-4,50

9,10

9600-18000 (6-baks breed)

VII

195-285

34,20

2,50-4,50

9,10

14500-27000 (9-baks)
Wat is een stuw?

Een stuw is een waterbouwkundige constructie die de stand van het water regelt voor de waterbeheersing. Stuwen voeren het water af of aan en vermijden zo wateroverlast of droogte. Zo beschermen we enerzijds de omgeving langs het water en garanderen we anderzijds de bedrijfszekerheid van de binnenvaart. In droge periodes zullen de stuwen dus vaker dicht zijn om water op te houden. In periodes met veel regen zijn de stuwen geopend om het water af te voeren. 

Wat is een verticale oeververdediging?

Wanneer het gaat over oeverconstructies, wordt nogal vaak de term ‘kaaimuur’ gebruikt. Dit is echter niet overal correct. Vaak gaat het ook over een verticale oeververdediging.

Door een verticale oeververdediging aan te brengen, creëren we een zogenaamd bakprofiel in de waterloop. Dit wil zeggen dat de oevers recht in plaats van schuin naar beneden lopen. Dit geeft een constante waterdiepte over de volledige breedte van de waterweg en dus is er meer ruimte voor scheepvaart.

Een natuurlijke oever heeft schuin aflopende randen en geen verticale.

infographic vertikale oeververdediging natuurlijke oever

Wat is een vispassage?

Vissen verplaatsen zich voortdurend in een waterloop op zoek naar voedsel, paai- en broedplaatsen, overwinteringsgebieden of nieuwe leefgebieden. Stuwen zijn een grote hindernis voor deze vissen. Ze vormen een fysiek obstakel en zorgen voor een te hoge stroomsnelheid van het water. Daarom is dit een knelpunt voor de vismigratie.

Vissen kunnen er namelijk niet zomaar voorbijzwemmen. Waar mogelijk bouwen we dan ook vispassages om de verplaatsing van de vissen makkelijker te maken. Deze passages zorgen ervoor dat vissen trapsgewijs om een stuw of sluis heen kunnen zwemmen. 

Er zijn verschillende soorten vispassages. Sommige bestaan uit een eenvoudige buis, sommige zijn heuse trappen. De vispassage is telkens aangepast aan de soorten vissen die in de waterweg voorkomen.

Hoe vindt een vis zijn weg naar de vispassage?

Een vis merkt nauwelijks dat hij door een vispassage zwemt. Vissen zwemmen intuïtief tegen de stroom in. Daarom lokken we de vissen met een nagebootste stroming de vispassage in, een zogenaamde lokstroom. Door te zorgen dat de stroming vanuit de vispassage sterker is dan de stroming die van de stuw komt, sturen we de vis de goede kant op. De lokstroom mag niet te sterk zijn, want dan kunnen kleinere vissen er niet tegenin zwemmen.

Vistrap

Wat is een zwaaikom?

Wanneer een schip op een veilige manier van richting wil veranderen, moet het kunnen draaien. Achteruitvaren kan in principe, maar is voor een schip zeer moeilijk en niet zonder gevaren. Daarom hebben schepen een zwaaikom nodig: een lokale verbreding van de waterweg, waar deze grote en lange schepen veilig en vlot kunnen draaien of zwaaien. De term ‘zwaaikom’ is afgeleid van de beweging die een schip maakt bij deze draaibeweging.

Bij de bouw van een zwaaikom wordt telkens voldoende grond weggenomen, waardoor de volledige lengte van het schip tussen beide oevers past. Een zwaaikom is doorgaans een trapeziumvormige uitsnijding.

 

Infographic_zwaaikoom

Wat is natte natuur?

Natte natuur is de verzamelnaam voor natuur in en langs het water. De aanwezigheid van water brengt een typische waardevolle fauna en flora met zich mee, die heel goed is voor de biodiversiteit. Natte natuur kan een gebied zijn, maar kan ook een deel zijn van een natuurgebied, bijvoorbeeld een poel in een heidelandschap of een meanderende beek in een bos. 

Wat is vismigratie?

Vissen trekken van nature door beken en rivieren. Dit doen ze om zich voort te planten maar ook om voedsel te vinden of een schuilplaats te zoeken voor de winter. Sommige soorten, zoals de Atlantische zalm of paling, leggen duizenden kilometers af om hun paaigebieden te bereiken. Dat heet ‘vismigratie’.

Door de aanleg van stuwen zijn barrières ontstaan en kunnen vissen rivieren en beken niet meer bereiken. Om vissen makkelijker te laten migreren, bouwen we vispassages in de buurt van stuwen.

De doelstelling om een vlotte migratie van vissen mogelijk te maken, werd bepaald door de Europese Unie. Ons Vlaams parlement bekrachtigde dit in 2003 in het zogenaamde decreet Integraal Waterbeleid. Zo investeert De Vlaamse Waterweg nv met Seine Schelde Vlaanderen niet alleen in de binnenvaart maar ook in het ecologisch herstel en de veerkrachtigheid van onze watersystemen: een echte win-win!

Wat zijn baggerwerken?

De term ‘baggeren’ omvat alle werken die nodig zijn om zand, slib en ander materiaal weg te halen van de waterbodem.

Het woord ‘baggeren’ komt van ‘bagger’. Bagger is slib dat ontstaat door plantenresten, afval, bodemmateriaal en bladeren die zich vastzetten op de bodem van vaarwegen. Als het baggerslib te dik wordt, kan dit het scheepvaartverkeer hinderen. Daarom wordt het dan ook verwijderd. 

Bijna alle baggerslib dat naar boven gehaald wordt uit waterlopen, zoals de Leie en het Afleidingskanaal van de Leie, is van goede milieuhygiënische kwaliteit. Het slib zal gebruikt worden om de vroegere zandwinningsput op de grens Oostakker-Lochristi weer op te vullen. 

Wat zijn de meest voorkomende procedures en stappen in een onderzoek?

Milieueffectenrapport (MER)

Wanneer grote infrastructuurwerken worden gepland, moet tijdens de voorbereidende fase een milieueffectenrapport worden opgesteld. Dat is een uitgebreid verslag over de verwachte gevolgen van de geplande werken voor mens, natuur en landschap. Voor minder complexe ingrepen volstaat een milieueffectenscreening: een lightversie van het rapport.

Een plan-MER onderzoekt de milieueffecten van alle mogelijke alternatieven voor de locatie en realisatie van een project, bijvoorbeeld voor een nieuwe sluis, stuw, enzovoort. Het volgt de vooropgestelde doelstellingen van een project. Onder andere op basis van dit onderzoek kan er een beslissing volgen over de beste locatie en realisatie voor het project. Daarna kan er een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) worden opgemaakt om indien nodig de bestemming van bepaalde zones te wijzigen.

Een project-MER gaat uit van een gekozen locatie en onderzoekt de milieueffecten van de concrete uitvoering van een project en de impact van de werken op de omgeving.

Ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP)

Een ruimtelijk uitvoeringsplan is enkel nodig in geval van een bestemmingswijziging. Wanneer een bepaalde bodembestemming gewijzigd moet worden, wordt zorgvuldig bekeken of de wijziging verantwoord is. Daarvoor wordt een openbaar onderzoek gedaan.

Met dit plan legt de overheid in een bepaald gebied de bodembestemming vast: bouwgrond, landbouwgrond, industrie, enzovoort. Ruimtelijke uitvoeringsplannen vervangen de vroegere gewestplannen. Voor alle percelen in een bepaald gebied wordt zo heel duidelijk wat er kan en wat niet. Op basis hiervan kunnen omgevingsvergunningen toegekend worden.

Ontwerp

Om tot een ontwerp te komen van bijvoorbeeld een sluis of stuw, moeten alle voorgaande stappen in je onderzoek goedgekeurd zijn: een milieueffectenrapport of -screening en eventueel een ruimtelijk uitvoeringsplan. Pas daarna kan je beginnen aan je ontwerp.

De ontwerpfase start met een vooronderzoek waaruit conceptontwerpen ontstaan. Vervolgens kan een voorontwerp uitgewerkt worden: daarmee doe je voorstellen voor de locatie en de invulling (wegenis, vormgeving, aparte fiets- en voetpaden …) van het bouwwerk. Wanneer een bepaald voorontwerp wordt gekozen, wordt dit verder verfijnd naar een definitief ontwerp.

Omgevingsvergunning

Een omgevingsvergunning is nodig om werken te mogen uitvoeren. De omgevingsvergunning verenigt en vervangt de stedenbouwkundige vergunning, de verkavelingsvergunning en de milieuvergunning. Dat is efficiënter, bespaart tijd en leidt tot betere resultaten.

Openbaar onderzoek

Nadat een milieueffectenrapport of ruimtelijk uitvoeringsplan is opgemaakt, of een omgevingsvergunning gegeven is, volgt een openbaar onderzoek. Dat is noodzakelijk om nadien goedkeuring te krijgen.

Bij een openbaar onderzoek kunnen belanghebbenden, zoals bewoners of bedrijven in de buurt, opmerkingen formuleren. Deze moeten ingediend worden bij het college van burgemeester en schepenen. Zij geven dit door aan de bouwheer, die bekijkt hoe gewichtig de opmerkingen zijn en of ze meegenomen kunnen worden in het verdere traject.

Aanbesteding

Wanneer het nodige studiewerk gebeurd is en er beslissingen zijn genomen, start de zoektocht naar een aannemer die het project zal uitvoeren. Bij grote werken gaat het vaak om meerdere aannemers die de handen in elkaar slaan.

Er wordt een gedetailleerde opdracht uitgeschreven, waarvoor verschillende aannemers zich kunnen inschrijven. Degene die de opdracht uiteindelijk binnenhaalt, moet minstens 15 dagen en ten laatste 45 dagen nadien beginnen met de werken. Daarvoor geeft de opdrachtgever een zogenaamd aanvangsbevel.

Wat zijn meanders?

Meanders zijn natuurlijke lussen in de waterloop, het bewijs van een kronkelende rivier. Honderden jaren geleden kende de Leie nog vele meanders. Door de eeuwen heen werd de rivier stelselmatig rechtgetrokken om ze beter bevaarbaar te maken voor de binnenvaart. De vroegere meanders zijn dan ook in de meeste gevallen afgesloten van de gekanaliseerde Leie. Sommige zijn gedempt, andere worden gebruikt als visvijver of liggen er verlaten bij. Met het project willen we waar mogelijk de Leiemeanders opnieuw verbinden met de rivier.

Wat zijn natuurvriendelijke oevers?

In het verleden werden heel wat rivieren geschikt gemaakt voor de binnenvaart. Daardoor hebben de oevers van deze rivieren hun natuurlijke waarde door de jaren heen verloren. Deze oevers worden hersteld op een natuurvriendelijke manier om economie en natuur weer hand in hand te laten gaan. 

Op heel wat plaatsen langs de rivier de Leie worden zogenaamde vooroevers gebouwd door stalen wanden of palen te plaatsen tussen de oever en de waterweg. Zo beschermen ze de eigenlijke oever tegen de golfslag van de schepen. Ook ontstaan hierdoor luwe, ondiepe zones die gevuld worden met water uit de rivier. Zo vormen er zich plekken die een waar paradijs zijn voor de ontwikkeling van typische fauna en flora. Verder worden lokaal diepere zones beschermd, om zo vispopulaties een veilige verblijfplaats te bieden. 

We gebruiken een variatie van verschillende methodes voor een natuurvriendelijke herstel. Het kan gaan om open water of moeraszones, maar ook natte, vochtige of drogere natuurtypes. Die variatie is gunstig voor de biodiversiteit. We werken met zoveel mogelijk natuurvriendelijke materialen, zoals spontane begroeiing van planten of kiezen voor inheemse plantensoorten. Deze zones kunnen acht tot twintig meter breed zijn.

infographic natuurvriendelijke oevers

Welke soorten meanders zijn er?

Langs de Leie zijn er twee soorten meanders:

  • Parallelle meanders sluiten nauw aan bij de huidige Leie. Deze meanders vinden we vooral vanaf Kortrijk richting Wervik;
  • Grote, boogvormige meanders snijden de Leie bijna loodrecht. Deze meanders zijn terug te vinden vanaf Kortrijk richting Deinze.
Wie maakt er gebruik van een jaagpad?

Op jaagpaden geldt gedeeld gebruik; dit wil zeggen dat deze onder andere toegankelijk zijn voor wandelaars en fietsers alsook voor motorfietsers klasse A en wagens mits deze over een toelating beschikken. Wanneer expliciet aangeduid met signalisatie, zijn speed pedelecs ook toegelaten op de jaagpaden aangeduid als fietssnelwegen. Bij dit gebruik geldt echter een snelheidsbeperking van 30 km/u in normale omstandigheden en 10 km/uur in bijzondere omstandigheden.

De waterwegen en haar jaagpaden kunnen naast een recreatieve functie ook een belangrijke rol vervullen in het woon-werkverkeer. Omdat jaagpaden in de eerste plaats dienstwegen zijn, en dus niet als fietspaden mogen worden beschouwd, houdt het gebruik van deze wegen echter ook een verantwoordelijkheid in van de gebruikers. Van een jaagpad kan en mag immers niet hetzelfde comfort- en veiligheidsniveau als van een volwaardig fietspad worden verwacht. De waterwegbeheerder tracht evenwel zo veel mogelijk om de richtlijnen uit het Vademecum Fietsvoorzieningen na te streven.

Op de website van De Vlaamse Waterweg nv vind je meer informatie terug over het gebruik van onze jaagpaden.

Zit je nog met een vraag?

Contacteer ons

Publicaties